𝝤𝝸 𝝿𝞄𝞀ή𝝼𝝴ς 𝞃𝝶ς 𝝚𝝽𝝾𝞆ής

 

Εικόνες βγαλμένες από ταινία, στην ακριτική Εξοχή. Πυρήνες στην ομίχλη κάτω από τα σύνορα. Μια μοναδική σύνθεση χρωμάτων, φύσης και ιστορίας, την οποία ακόμα στερείτε το κινηματογραφικό πανί. Εάν ο Αγγελόπουλος είχε υπόψη του  το σημείο, προφανώς και θα το επέλεγε για τα γυρίσματα της επιτυχημένης ταινίας του ΄΄ Τοπίο στην Ομίχλη ΄΄. Ο χώρος είναι μοναδικός ως ιδανικό σκηνικό διαφόρων εκδηλώσεων, όλες τις εποχές του χρόνου. Φτάνει να γυρίσετε το βλέμμα σας αριστερά πριν τα σύνορα για να εντυπωσιασθείτε από το τοπίο, το οποίο μοιάζει να νοηματοδοτεί την αιωνιότητα και την επόμενη μέρα στην ελληνική επαρχία. 

                                                   

Οι πυρήνες των οποίων η κατασκευή δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, είχαν χρηματοδοτηθεί από το σχέδιο Μάρσαλ (1947) για τη στέγαση προσφύγων του Β΄Π.Π. και αστέγων του εμφυλίου, δίπλα ακριβώς στα σύνορα με τη Βουλγαρία, την περίοδο που άρχισε να κορυφώνεται η ψυχροπολεμική αντιπαράθεση. 

To χωριό Εξοχή και αριστερά οι πυρήνες

Ενώ οι εργασίες κατασκευής των πυρήνων ήταν σε εξέλιξη, αμερικανική επιτροπή επισκέφθηκε το συνοριακό φυλάκιο της Εξοχής και στη συνέχεια το χωριό Εξοχή (παλαιότερα Βέσμη). Η επιτροπή βρέθηκε στην περιοχή το 1949 για να επανακαθορίσει την επιτηρούμενη ζώνη, δηλαδή τη ζώνη ελέγχου των κινήσεων κοντά στα σύνορα (για λεπτομέρειες πατήστε ΕΔΩ). Λέγεται, ότι ο πρόεδρος του χωριού κάλεσε την επιτροπή να επισκεφθεί το χωριό, προκειμένου να την ενημερώσει και να εκθέσει τις επιφυλάξεις του, αναφορικά με τα κατασκευαστικά σχέδια των πυρήνων. Τόσο ο πρόεδρος όσο και οι κάτοικοι υποστήριζαν ότι το μέγεθος των πυρήνων δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών των αγροτικών κατά βάση οικογενειών του χωριού. Μετά την ενημέρωση η επιτροπή διέταξε τη διακοπή των εργασιών, μολονότι υπήρχε σχεδιασμός για την κατασκευή μεγαλύτερου αριθμού πυρήνων. Είναι προφανές ότι στα κατασκευαστικά σχέδια δεν συνεκτιμήθηκαν οι ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Συνολικά χτίστηκαν 60 ημιτελής πυρήνες, από τους οποίους, οι 20 περίπου αξιοποιήθηκαν είτε ως αποθηκευτικοί χώροι είτε ως μέρος μεγαλύτερων κατοικιών, ενώ οι υπόλοιποι 40 έμειναν ημιτελείς. Είναι εμφανής η προχειρότητα των κατασκευών διότι δεν υπήρξε κανένα αποτύπωμα κάποιου έργου υποδομής. 

 

Μικρότερος αριθμός πυρήνων κατασκευάσθηκε και σε άλλα χωριά της περιοχής, όπως και σε άλλα σημεία της χώρας.

Το σημείο παρότι είναι αναξιοποίητο είναι καταπληκτικό και αποζημιώνει τους επισκέπτες του στην πρόσφατη ιστορία του τόπου.